Calcium Ammonium Nitrate (CAN) म्हणजेच N25 खत हे एक प्रभावी नायट्रोजनयुक्त खत आहे जे शेतीसाठी खूप उपयुक्त आहे. यामध्ये 25% नायट्रोजन असून तो दोन स्वरूपात असतो – अ‍ॅमोनिकल व नायट्रेट. याशिवाय यामध्ये कॅल्शियम देखील असतो, जो मातीचा पीएच संतुलित ठेवतो आणि झाडांना बळकटी देतो. N25 खत हे सर्व प्रकारच्या पिकांसाठी वापरता येते – जसे की भात, मका, ऊस, भाजीपाला, फळझाडे इत्यादी.
CAN खताचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे ते उडून जात नाही (volatile नसते), त्यामुळे त्यामधील नायट्रोजन झाडांपर्यंत पुरेपूर पोहोचतो. युरियाच्या तुलनेत हे खत अधिक स्थिर, जलद कार्य करणारे आणि मातीसाठी अनुकूल आहे. योग्य वेळेवर आणि योग्य प्रमाणात वापरल्यास हे खत झाडांची वाढ, हिरवळ, फुलधारणा आणि उत्पादन वाढवते.
या लेखामध्ये Calcium Ammonium Nitrate (CAN) म्हणजेच N25 खताचे फायदे, वापरण्याची योग्य पद्धत, शिफारस केलेली मात्रा, आणि इतर खतांशी त्याची तुलना दिली आहे. तसेच वापरताना घ्यायची काळजी ही संपूर्ण माहिती दिलेली आहे.
जर तुम्ही तुमच्या शेतीत उत्तम उत्पादन, पिकांची चांगली वाढ, आणि मातीचे आरोग्य टिकवू इच्छित असाल, तर N25 हे खत एक विश्वासार्ह पर्याय आहे.
तुम्ही युरिया (N46) म्हणजे काय? ( What is Urea (N46)? ) याची माहिती युरिया (N46) म्हणजे काय? ( What is Urea (N46)? ) या ब्लॉगमध्ये जाणून घेऊ शकता.
🌾 N25 म्हणजे काय? (कॅल्शियम अ‍ॅमोनियम नायट्रेट खत) ( What is N25 (Calcium Ammonium Nitrate) Fertilizer? ):
N25 म्हणजे 25% नायट्रोजन असलेले खत, ज्याला कॅल्शियम अ‍ॅमोनियम नायट्रेट (CAN) असे म्हणतात. हे खत अ‍ॅमोनियम नायट्रेट (AN) आणि कॅल्शियम कार्बोनेट (चुना) यांच्या संमिश्रणाने तयार होते. यामध्ये अ‍ॅमोनिकल नायट्रोजन (NH₄⁺) आणि नायट्रेट नायट्रोजन (NO₃⁻) दोन्ही स्वरूपात नायट्रोजन असतो. त्यामुळे हे एक अत्यंत प्रभावी नायट्रोजन खत आहे.
🧪 CAN (N25) खताचे घटक ( Composition of N25 (CAN) ):
एकूण नायट्रोजन (N): 25%
अ‍ॅमोनिकल नायट्रोजन: ~12.5%
नायट्रेट नायट्रोजन: ~12.5%
कॅल्शियम (CaO): 8–10%
हे खत पाण्यात पूर्ण विद्राव्य, त्वरीत प्रभावी आहे.
🌿 N25 (CAN) खताचे फायदे ( Benefits of N25 Fertilizer ):
- पिकांना त्वरीत व दीर्घकालीन नायट्रोजन मिळतो.
- कॅल्शियममुळे मातीचा पीएच संतुलित राहतो.
- युरियापेक्षा कमी उडून जाण्याची शक्यता – म्हणजेच नायट्रोजन नुकसान कमी होते.
- पिकांची मुळे आणि पेशीभित्ती मजबूत होतात.
- सर्व प्रकारच्या पिकांसाठी उपयुक्त आहे – जसे भाजीपाला, ऊस, मका, भात, फळझाडे इत्यादी.
📅 कॅल्शियम अ‍ॅमोनियम नायट्रेट (N25) खत कधी व कसे वापरावे? ( When and How to Use ):
✅ वापरण्याची वेळ ( Application Timing ):
पेरणीच्यावेळी किंवा लावणीच्यावेळी बेसल डोस द्यावा.
वाढीच्या टप्प्यावर टॉप ड्रेसिंग करावी.
✅ वापरण्याची पद्धत ( Application Methods ):
जमिनीत थेट फेकून वापरता येते, किंवा पाण्यात मिसळून फर्टिगेशनसाठी वापरू शकता.
माती ओलसर असावी, किंवा नंतर पाणी द्यावे.
⚖️ शिफारस केलेली मात्रा (सर्वसाधारण) ( Recommended Dosage ):
| पीक ( Crop Type ) | प्रति एकर मात्रा ( Dosage per Acre ) |
|---|---|
| भात/गहू ( Paddy/Wheat ) | 40–60 किलो |
| मका/ऊस ( Maize/Sugarcane ) | 60–75 किलो |
| भाजीपाला ( Vegetables ) | 30–50 किलो |
| फळझाडे ( Fruits ) | 20–40 किलो |
टीप ( Note ): मात्रा पिकानुसार व माती तपासणीनुसार बदलू शकते.
⚠️ सावधगिरी ( Precautions ):
- अल्कलाइन पदार्थ किंवा फॉस्फेट खतांबरोबर मिसळू नका.
- कोरड्या, हवेशीर जागेत साठवा, ओलावा टाळा.
- कोरड्या जमिनीत न वापरता, वापरून नंतर पाणी द्या.
🔁 इतर खतांशी तुलना ( Comparison with Other Fertilizers ):
| खताचे नाव ( Fertilizer ) | (N) नायट्रोजन (%) | इतर पोषकतत्त्व ( Other Nutrients ) | मुख्य उपयोग व फायदा ( Remarks ) |
| युरिया Urea (N46) | 46% | काही नाही | जास्त नायट्रोजन, पण उडून जाण्याचा धोका |
| CAN (N25) | 25% | कॅल्शियम | स्थिर, मातीसाठी उपयुक्त |
| DAP | 18% N, 46% P | — | नायट्रोजन + स्फुरद |
| SSP | 16% P | सल्फर, कॅल्शियम | मूळ व फुलधारणा वाढवतो |
| MOP | — | 60% पोटॅशियम | फुलझाडे, फळधारणा |
तुम्ही रासायनिक शेतीचे फायदे आणि तोटे ( Advantages & Disadvantages of Chemical Farming ) या विषयीची अधिक माहिती रासायनिक शेतीचे फायदे आणि तोटे ( Advantages & Disadvantages of Chemical Farming ) या लेखात जाणून घेऊ शकता.
निष्कर्ष (Conclusion):
सध्याच्या कृषी जगतात योग्य खत निवडणे म्हणजे उत्पादनवाढीचे एक महत्वाचे पाऊल आहे. N25 म्हणजे Calcium Ammonium Nitrate (CAN) हे असेच एक खत आहे जे पिकांना केवळ नायट्रोजनच पुरवत नाही, तर मातीला बळकटी देणारे खत आहे.
हे खत वापरण्यामुळे पिकांची हिरवळ, वाढ, उत्पादन, व प्रत सुधारते. हे खत युरियाच्या तुलनेत कमी उडून जाण्याचा धोका असल्यामुळे अधिक कार्यक्षमतेने काम करते. हे खत योग्य पद्धतीने वापरल्यास, तुमच्या शेतीचे भविष्य उज्वल करू शकते.
🎯 सेंद्रियता आणि शाश्वत उत्पादन वाढवण्यासाठी योग्य खताचा वापर हाच यशस्वी शेतकऱ्याचा खरा मंत्र आहे.
FAQs:
1. N25 म्हणजे कोणते खत आहे? ( What is N25 fertilizer? )
N25 म्हणजे Calcium Ammonium Nitrate (CAN) खत आहे. ज्यामध्ये 25% नायट्रोजन असतो. हे अ‍ॅमोनियम नायट्रेट आणि चुना यांचे मिश्रण आहे.
2. N25 खत कोणत्या पिकांसाठी उपयुक्त आहे? ( Which crops are suitable for N25 fertilizer? )
हे सर्व प्रकारच्या पिकांसाठी उपयुक्त आहे. विशेषतः भात, ऊस, मका, भाजीपाला, फळझाडे इत्यादींसाठी.
3. N25 खताची शिफारस केलेली मात्रा किती आहे? ( What is the recommended dosage of N25 fertilizer? )
सामान्यतः एकराला 40–75 किलो दरम्यान वापरले जाते. मात्र पिक आणि मातीच्या तपासणीनुसार ही मात्रा बदलू शकते.
4. N25 आणि युरिया यामध्ये काय फरक आहे? ( What is the difference between N25 and Urea? )
युरिया मध्ये 46% नायट्रोजन असतो पण तो उडून जाण्याची शक्यता असते, तर N25 मध्ये 25% नायट्रोजन असून तो स्थिर असतो आणि त्यामध्ये कॅल्शियम असल्यामुळे मातीसाठी फायदेशीर असते.
5. N25 खत वापरताना कोणती काळजी घ्यावी? ( What precautions should be taken when using N25 fertilizer? )
हे खत कोरड्या जागेत साठवावे. वापरताना माती ओलसर असावी किंवा नंतर पाणी द्यावे. अल्कलाइन खतांसोबत मिसळू नये.
मित्रांनो तुम्हाला आजची कॅल्शियम अ‍ॅमोनियम नायट्रेट खत (N25) म्हणजे काय? ( What is N25 (Calcium Ammonium Nitrate) Fertilizer? ) ही माहिती कशी वाटली याबद्दल कमेंट नक्की करा आणि अशाच माहितीसाठी Green Sheti ला नक्की फॉलो करा आणि सबस्क्राईबही करा.
Related Topics:
- रासायनिक शेतीचे फायदे आणि तोटे ( Advantages & Disadvantages of Chemical Farming )
- युरिया (N46) म्हणजे काय? ( What is Urea (N46)? )
- अमोनियम सल्फेट (N20) खत म्हणजे काय? ( What is Ammonium Sulphate (N20) Fertilizer? )
- रासायनिक शेती म्हणजे काय? फायदे, धोके आणि परिणाम कोणते? ( What is Chemical Farming? Benefits, Risks, and Impact Explained Simply )